یک تحقیق جامع نشان میدهد که کاهش شدید فراوانی پرندگان، به خصوص در میان گونههای معمولی، در حال تبدیل شدن به یک «بحران زیستی» است.
جمعیت پرندگان آمریکای شمالی به آرامی، پیوسته و تقریباً نامحسوس در حال کاهش است.
هر سال تعداد گنجشکها، فنچها و گونههای مختلف پرندهها کمتر میشود. آواز فلوت مانندِ چکاوک مرغزار غربی، پرنده رسمی شش ایالت ایالات متحده، کمیاب تر شده است. طبق تحقیقاتی که توسط پرنده شناسان و سازمانهای دولتی انجام شده، این قاره در طول پنج دهه گذشته نزدیک به 3 میلیارد پرنده را از دست داده است. این آمار شامل صدها گونه هستند که خبر از وقوع یک بحران جدی زیستی میدهند.
البته باید به این نکته اشاره کنیم که این هنوز یک بحران انقراض نیست. بلکه یک کاهش بی سر و صدا در فراوانی گونههاست. زیرا انسانها به صورت آشکاری باعث تغییر محیط زیست و گونههای پرندگان و حیوانات میشوند: امروزه نسبت به سال ۱۹۷۰ در ایالات متحده و کانادا 29 درصد تعداد پرندگان کاهش یافته است. گونههایی که در علفزار زندگی میکردند، بیشترین آسیب را دیدهاند. احتمالا دلیل آن تغییر شرایط کشاورزی و آفتکشهایی است که کشاورزان پخش میکنند و حشراتی را که بسیاری از پرندگان می خورند، میکشند. اما قربانیان این آفت کشیها برفک، پرستو و سایر پرندگان نیز میشوند.
کن روزنبرگ (Ken Rosenberg) نویسنده و دانشمند ارشد در آزمایشگاه پرنده شناسی و حفاظت از پرندگان آمریکایی، گفت: «این موضوع واقعا باعث شگفتی است. گونههای رایج، سازگار و به اصطلاح معمولی، باعث کمتر شدن آمار کاهش پرندگان نمی شوند و در واقع تعداد خودشان هم در حال کم شدن است. این کاهش تدریجی جمعیت، در تمام گروههای پرنده ها فراگیر است.»
نویسندگان این تحقیق که شامل دانشمندانی از آژانس محیط زیست کانادا و سازمان زمین شناسی آمریکا هستند، توانستند این کاهش را کاملا اثبات کنند، زیرا پرندگان را به راحتی میتوان تحت نظارت قرار داد. چندین دهه آمارگیری استاندارد توسط علاقه مندان به پرندگان رایج، از جمله بررسی سالانه پرورش پرندگان آمریکای شمالی و شمارش پرندگان اطلاعات زیادی در اختیار محققان قرار داد.
آنها سپس این نتایج را با اطلاعات یک منبع بسیار متفاوت مقایسه کردند: 143 رادار هواشناسی که برای شناسایی باران طراحی شده، اما میتواند مواردی را که در آسمان پرواز میکنند، نشان دهد. از جمله صدها گونه پرنده مهاجر که هر پاییز و بهار کوچ میکنند. آدریان داکتر (Adriaan Dokter)، یکی از نویسندگان این تحقیق، بوم شناسی در آزمایشگاه کرنل است. او در این مورد گفت: پرندگان در تصاویر رادار شبیه حبابهای بزرگ به نظر میرسند. بر اساس این تحقیق که روز پنجشنبه در مجله Science منتشر شد، اندازه گیری اندازه و حرکات این حبابها نشان داد که حجم مهاجرت در دهه گذشته 14 درصد کاهش یافته است.
در تحقیقات قبلی چند تهدید عنوان شده که میتوانند عامل کاهش بزرگ پرندگان باشند. تصور میشود کشاورزی و از بین رفتن زیستگاه، محرکهای اصلی هستند. البته عوامل دیگری نیز دخیل هستند. به عنوان مثال، آلودگی نوری (پرندگان را منحرف میکند)، ساختمانها (با آن برخورد میکنند) و گربههای سرگردان (آنها را میکشند) عامل مرگ هزاران پرنده هستند.
نظر کارشناسان
ریچارد گرگوری (Richard Gregory)، رئیس بخش نظارت بر علمِ حفاظت در انجمن سلطنتی حفاظت از پرندگان و استاد دانشگاه کالج لندن، میگوید: «مطالعاتی مانند این نشان میدهد که احتمال فروپاشی اکو سیستمها وجود دارد. این پرندگان نشانگر سلامت اکوسیستم ما هستند و این موضوع ممکن است به بهره وری و پایداری سیستمهای کشاورزی مرتبط باشد.» گرگوری که در این تحقیق شرکت نداشت، مقیاس آن را «تأثیرگذار» خواند.
این تحقیق بزرگترین تلاشی است که تاکنون برای ثبت کاهش پرندگان، انجام شده است. در سال 2014، گرگوری و همکارانش خبر دادند که در طی سی سال اخیر حدود 421 میلیون پرنده در اروپا تلف شدهاند. همچنین دانشمندان آلمانی در سپتامبر 2019 گزارش دادند طی سه دهه گذشته، دریاچه کنستانس در مرز آلمان و سوئیس، 25 درصد از پرندگان خود را از دست داده است.
گزارش اخیر سازمان ملل متحد هشدار داد که به دلیل گرم شدن آب و هوا، یک میلیون گونه جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض قرار دارند. البته در مورد بیشتر گونههای پرندگانی که در حال کاهش هستند، خطر انقراض فوری وجود ندارد.
مقاله مرتبط پیشنهادی برای مطالعه: پنج انقراض بزرگ که تاریخ را شکل دادند. انقراض ششم در حال وقوع است
در حقیقت محققان معتقدند جمعیت پرندگان با سرعتی کاهش مییابد که ما زیاد متوجه آن نمیشویم و بنابراین کاری برای جلوگیری از آن انجام نمیدهیم. حافظان محیط زیست بر این باور هستند که این موضوع میتواند اثرات مخربی داشته باشد: در دهههای گذشته، زمانی پرندگان مهاجر به قدری زیاد بودند که زمان عبور آنها، آسمان ایالات متحده تاریک میشد. اما در طی چند دهه، تعداد آنها کمتر شده است.
کاگان سکرچی اوغلو، پرنده شناس دانشگاه یوتا که در این گزارش جدید شرکت نداشت اما آن را یک تحقیق برجسته توصیف میکند، معتقد است: «نسل بعدی پرندگان در حال کمتر شدن است و بیشتر ما نمیدانیم در حقیقت چه چیزی را از دست دادیم!»
از دست دادن پرندگان فقط به این معنی نیست که دیگر ما نمیتوانیم مجموعه بزرگی از انواع و رنگهای آنها را ببینیم یا آهنگها و صداهای آنها را بشنویم. این تحقیق به ما میگوید که وجود پرندگان برای اکوسیستم ضروری است و نبود آنها میتواند صدمات جبران ناپذیری وارد کند.
برخی از آنها دانهها را پراکنده میکنند. به عبارت دیگر، آنها دانههای میوههای درختان را میخورند و سپس آنها را در مناطق وسیعی از طریق مدفوع پخش میکنند و با این کار به ایجاد درختان جدید کمک میکنند. سکرچی اوغلو که درباره نقش پرندگان در اکوسیستم ها تحقیق کرده است، می گوید وقتی آنها نباشند، “شکارچیان بذر” از جمله جوندگان، دانه های میوههای افتاده را میخورند اما نمیتوانند تاثیری شبیه پرندگان داشته باشند و باعث رشد نمیشوند. او به تحقیقی اشاره کرد که نشان میدهد پرندگان با خوردن حشرات مضر، باعث صرفه جویی صدها دلار در هر هکتار در مزارع شمال غربی اقیانوس آرام میشوند و به کشاورزان جامائیکایی کمک میکنند تا کمتر از آفت کش استفاده کنند.
برخی از پرندگان گرده افشان، برخی شکارچی و برخی طعمه هستند.
آنها به سیستم کمک میکنند. مایک پار، رئیس انجمن حفاظت از پرندگان آمریکا میگوید: پرندگان شبیه یک شرکت بسیار بزرگ هستند که در همه زمینهها میتوانند کمک کنند. اگر مشکلی برای آن شرکت پیش بیاید، این مشکلات تاثیر خود را در همه جا میگذراند.
البته این تحقیق به برخی نتایج روشن نیز دست یافته است. به عنوان مثال این تحقیقات نشان میدهند تعداد پرندگان تالابی مانند اردکها و غازها در حال افزایش هستند که به دلیل تلاش های گروههای مختلف برای حفاظت از آنها است. همچنین تعداد شکارچیانی مانند عقابها که قبل از ممنوعیت استفاده از حشره کش DDT ممکن بود منقرض شوند، در حال افزایش هستند. حفاظت از گونههای در خطر انقراض به آن ها کمک کرده تا دوباره رشد کنند و تحت قوانین فدرال محافظت می شوند.
محققان میگویند که این مثالها نشان میدهند که سیاستهای حفاظتی میتوانند کمک کننده و کارساز باشند. البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که موضوع گنجشکها و پرندگان علفزارها ممکن است کمی پیچیده تر باشند: زیرا هیچ گروهی وجود ندارد که از آنها حمایت کند. و تعداد آنها هم به حدی کم نیست که باعث ایجاد حفاظت فدرال شوند.
مقاله مرتبط پیشنهادی برای مطالعه: تاثیر پلاستیک بر انقراض نسل انسان
با این حال، روزنبرگ معتقد است هنوز هم میتوان به این پرندگان کمک کرد. او میگوید که روشهای کشاورزی باید تغییر کند و روشهایی که در آن کشاورزان کمتر از آفتکشها استفاده میکنند، گسترش یابد.
برخی از محققان به این مساله نیز تاکید داشتند که باید بودجه بیشتری برای حفاظت از پرندگان، به کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی اختصاص یابد. زیرا بسیاری از پرندگان آمریکای شمالی، بیشتر عمر خود را در ماههای سردتر در این مناطق سپری میکنند. مردم عادی نیز میتوانند با انجام چند کار مهم به پرندگان کمک کنند. از جمله این موارد میتوان به نگه داشتن گربهها در داخل خانه، خاموش کردن چراغ های بیرون در هنگام مهاجرت بهار و پاییز و کاهش استفاده از آفت کش ها اشاره کرد.
اگر در 50 سال این کاهش همچنان ادامه داشته باشید، در 1000 سال آینده چه اتفاقی برای پرندگان خواهد افتاد؟ ما باید زمین را برای آینده امن نگه داریم. اما متاسفانه گاهی این کار را نمیکنیم.